Reszel to w skrócie zatopiony pomiędzy drzewami i polami zamek biskupów warmińskich, gotyckie mosty wybudowane w XIV wieku, zabytkowy kościół św. Piotra i Pawła, klimatyczny rynek i wiele innych atrakcji turystycznych, które pozwolą Ci przenieść się do czasów średniowiecza.

Reszel – urokliwe miasteczko

Reszel to miejscowość, którą warto odwiedzić, odpoczywając na Mazurach. Jednak w przeszłości obywało się tam wiele bitew i wojen, które powodowały niemałe zniszczenia. Reszel niejednokrotnie musiał także mierzyć się z siłą natury, szczególnie na początku XIX wieku, kiedy w wyniku pożaru miasto znajdowało się w ruinie.

Poniżej przedstawiamy najważniejsze wydarzenia w historii istnienia miasta.

Reszel – kalendarium

12 lipca 1337 r. – nadanie praw miejskich. Kapituła warmińska i wójt Henryk z Lutr wystawili dla Reszla dokument lokacyjny na prawie chełmińskim.

1350 r. – rozpoczęcie budowy zamku murowanego przez biskupa Jana z Miśni. Powód? Reszel jeszcze w XIII wieku należał do zakonu krzyżackiego, a w 1243 roku stał się własnością biskupów warmińskich. Zmian nie uznawało jednak lokalne pruskie plemię Bartów, które regularnie najeżdżało na Reszel. Zamek miał stanowić ochronę przed kolejnymi atakami.

1370 r.– powiększenie obszaru miasta.

1373 r. – zakończenie budowy zamku.

1428 r– pożar Reszla, w wyniku którego płonie kościół, farmy i domy.

5 maj 1440 r. – Reszel przystąpił do Związku Pruskiego.

1454 r. – na prośbę Związku Pruskiego król Kazimierz IV Jagiellończyk ogłosił włączenie regionu, wraz z Reszlem, do Korony Polskiej.

1455 r. – Krzyżacy pod dowództwem Martina Frodnachera zajmują zamek biskupów warmińskich.

1704 r. – Szwedzi zajmują miasto

13 września 1772 r. – Królestwo Pruskie włącza do swojego terytorium Warmię.

27 maja 1806 r. – wielki pożar Reszla. Spłonęło prawie całe miasto. Jego odbudowa trwała kilkanaście lat.

21 sierpnia 1811 r. – Barbara Zdunk wyrokiem sądu zostaje spalona na stosie. Uważano Ją za domniemaną podpalaczkę Reszla z 1806 roku. Była to ostatnia w Europie egzekucja przez spalenie na stosie.

1822 r. – Fryderyk Wilhelm III przekazał gminie ewangelickiej zamek z przyległym terenem. Południowe skrzydło zamku zostało przebudowane na kościół ewangelicki.

1849 r. – epidemia cholery, zmarło 451 osób.

1908 r. – miasto uzyskało połączenie kolejowe

1945 r. – Reszel ponownie w granicach Polski

Reszel – co warto zobaczyć?

Poniżej przedstawiamy zabytki, ciekawe miejsca oraz atrakcje, które możesz znaleźć będąc w Reszlu. Nasza rozpiska na pewno ułatwi Ci zwiedzanie.

Zamek biskupów warmińskich

Zamek w Reszlu jest jedną z najbardziej nietypowych budowli na całych Mazurach. Turyści często wpadają w konsternację, patrząc na skrzydło południowe. Zwieńczone jest ono specyficzną, minimalistyczną wieżyczką, która jest przeciwieństwem pozostałej części wchodzącej w skład monumentalnej warowni.

Reszelska twierdza ma dwa poziomy. Turyści mogą zwiedzać pomieszczenia przylegające do baszty, podziemia oraz lochy.

Wystawa narzędzi tortur

Wnętrze zamku wypełnione jest przeróżnymi narzędziami, które w przeszłości były używane do torturowania ludzi m.in. dyby, maski hańby, łoża do rozciągania, nabijane kolcami krzesła, „baba pruska”, koło do łamania i wiele innych. Z pewnością znajdziesz tu mroczne wydanie średniowiecza. Każde narzędzie posiada szczegółowy opis wraz z instrukcją działania. Ponadto na ścianach możesz zobaczyć ryciny, które przedstawiają sceny przeprowadzania kar.

Eksponaty na zamku w Reszlu

Bez obaw, zamek w Reszlu to nie tylko tortury. Znajduje się tam także m.in. średniowieczny eksponat, dzięki któremu w przeszłości ludzie mogli cieszyć się z czystej wody. Mowa o drewnianych balach, które drążono w środku i łączono ze sobą. Właśnie takim sposobem woda była dostarczana do miejskich studni. Warto dodać, że podobny system rur i kanałów wyprowadzał nieczystości poza miasto.

Z kolei w podziemiach możesz znaleźć średniowieczne zbroje (w tym m.in. miecz Artura), broń, maszyny oblężnicze oraz wystawę poświęconą Barbarze Zdunk, którą określa się mianem ostatniej czarownicy.

Zamkowy dziedziniec

Będąc na zamku w Reszlu warto zobaczyć dziedziniec, który jest ogólnodostępny. Polecamy go obejść od strony południowej oraz wschodniej. Dzięki temu będziesz mógł stanąć na krańcu skarpy, na której usytuowana jest warownia.

Taras widokowy

W reszelskim zamku, na szczycie baszty jest wejście na taras widokowy. Z otwartych okien zobaczysz m.in. stare miasto oraz kościół św. Piotra i Pawła.

Zamek w Reszlu – ciekawostki

• Warownia była jedną z rezydencji ostatniego biskupa warmińskiego Ignacego Krasickiego. W owym czasie w Reszlu funkcję proboszcza pełnił Marcin Krasicki – brat biskupa.
• Budowa zamku trwała aż 50 lat.

Reszel – Kościół św. Piotra i Pawła

Kościół pw. Świętych Apostołów Piotra i Pawła został wzniesiony w drugiej połowie XIV wieku. Jego wnętrze jednak nie należy do najstarszych, ponieważ kościół wielokrotnie był odnawiany, a szczególnie po pożarze z 1808 r. Wówczas z narażeniem życia proboszcz i kilku parafian uratowało tylko kilka najcenniejszych figur oraz konfesjonały!

Historię wspomnianego pożaru można poznać wdrapując się na wieżę kościoła. Znajdują się tam specjalne tablice, na których szczegółowo opisany jest największy pożar, którego doświadczył Reszel. Co ciekawe, na niektórych murach można zauważyć „ciemną” spaloną cegłę.

Wieża kościoła

Jeśli chcesz wdrapać się na kościelną wieżę, musisz pokonać 232 strome schodki, które ulokowane są na jedenastu poziomach. Na końcu czeka Cię jednak nagroda w postaci 51-metrowego szczytu, z którego rozciąga się widok na stare miasto i część kamieniczek.

Reszel – Most gotycki (wysoki)

Most gotycki został zbudowany na planie kwadratu w XIV wieku i pełnił także funkcję akweduktu. Położony jest nad rzeką Sajną. Jego długość wynosi aż 35 metrów. Most na przestrzeni lat bardzo się zmieniał, np. w XIX wieku wzmocniono go o filary.

Jeśli chcesz w pełni podziwiać jego walory, polecamy Ci obejrzenie mostu od dołu. W tym celu udaj się na jego wschodnią stronę.

Most gotycki (niski), który także warto zobaczyć

Kierując się na północ od opisanego wyżej mostu, znajdziesz kolejny, mniejszy gotycki most, ale bardziej zabytkowy, ponieważ w przeciwieństwie do mostu wysokiego zachował on oryginalną gotycką formę.

Ratusz

Reszel wielu turystów zachwyca swoim klasycystycznym ratuszem, który został wzniesiony w drugiej połowie XIX wieku. Zastąpił gotycką bryłę z XVII wieku, która spłonęła w pożarze w 1806 roku.

Reszelski ratusz budzi zainteresowanie ze względu na znajdujące się na budowli charakterystyczne elementy do których należą m.in. wieżyczka zegarowa z hełmem i iglicą, zegar słoneczny i malutki dzwon.

Stare miasto

Oczywiście ratusz zlokalizowany jest na starym mieście. Reszelskie stare miasto jest jednym z najpiękniejszych na terenie całego województwa warmińsko-mazurskiego.

Stare miasto w Reszlu nie ucierpiało w wyniku II Wojny Światowej tak bardzo, jak większość innych polskich miast. Dlatego zachowało się na nim mnóstwo zabytkowych kamienic oraz czerwone ceglane dachy.

Warto dodać, że w północno-wschodniej części rynku znajduje się rekonstrukcja średniowiecznej studni miejskiej. Dzięki pracy archeologów udało się ją odkopać, a następnie zrekonstruować w pierwotnym kształcie nieregularnego czworoboku.

Najstarsza plebania na Warmii

W pobliżu Zamku Biskupów Warmińskich stoi plebania, której budowę rozpoczęto w drugiej połowie XIV wieku. W przeszłości częstym gościem plebanii był biskup Ignacy Krasicki, ponieważ Jego brat był proboszczem parafii w Reszlu.

Pałacyk jest utrzymany w stylu barokowym, dzięki przebudowie u schyłku XVIII wieku.

Mury miejskie

Reszel posiada ruiny zabytkowych murów obronnych. Najprawdopodobniej powstały w latach 1360-1370. Obecnie zachowane jedynie we fragmentach. Zostały zniszczone m.in. przez erozję oraz częściowo rozebrane przez mieszkańców.

Niedaleko mostu wysokiego możesz dostrzec okna strzelnicze. Z kolei po zachodniej stronie miasta wraz z fragmentami muru zachowała się się jedna z baszt obronnych.

Park miejski

To miejsce sprzyja odpoczynkowi po intensywnym zwiedzaniu miasta. Znajdziesz tu m.in. aleje spacerowe, oczko wodne amfiteatr, czy gry i zabawy stolikowe (warcaby, szachy). Ponadto przez park przepływa rzeka, która oddaje temu miejscu niepowtarzalny klimat sprzyjający relaksowi.

W urokliwym zakątku znajduje się także Miejsce Edukacyjno – Kulturalno – Wypoczynkowe, dzięki któremu możesz aktywnie spędzić czas na siłowni.

Villa Maria

To jeden z najciekawszych współczesnych zabytków w Reszlu. Budowla została wzniesiona w 1906 roku i pełni funkcję domu wielorodzinnego. Willę charakteryzuje nietypowe wzornictwo, wielokolorowość oraz zastosowanie różnych tynków. Secesyjna rezydencja znajduje się na obrzeżach starego miasta.

Obiekt został wpisany do rejestru zabytków w 1995 roku.

Budynek dawnego kolegium jezuickiego

Zabytek został wzniesiony w XVII wieku. Jednak wyglądem nawiązuje do klasycyzmu, ponieważ przebudowano go w latach 1803-1805, gdy Reszel znajdował się już w granicach Królestwa Prus. Zwiedzając dawne kolegium warto zwrócić uwagę na ciekawe detale takie jak herb Reszla umiejscowiony w jednej z wnęk północnej elewacji.

Aktualnie w budynku mieści się siedziba Środowiskowego Domu Samopomocy.

Reszel – jak dojechać?