Zamek w Ostródzie nie miał lekkiego losu. Wielokrotnie niszczony i odbudowywany, w końcu został doszczętnie spalony. Ostatnią odbudowę przeprowadzono już w czasach współczesnych. Prace wykonano zachowując gotycki charakter budowli, niestety nie przywrócono mu średniowiecznego wyglądu. Choć warownia wyszła spod rąk budowniczych w XX wieku, nadal ma walory historyczne i warta jest zwiedzenia.

Miasto Ostróda

Ostróda prawa miejskie posiada od 1329 roku, jej historia zaczyna się jednak o wiele wcześniej. Już około 1270 roku istniała tu drewniana strażnica, przy której zaczęła formować się osada. Wraz z prężnym rozwojem osady, strażnicę z czasem przekształcono w zamek. Miasto zyskało swoją nazwę prawdopodobnie od niemieckiego miasta Osterode am Harz. Z tej miejscowości pochodził komtur, który nadał Ostródzie prawa miejskie.

Powstanie zamku

W XIV wieku rzeka Drwęca uchodziła do Jeziora Drwęckiego dwiema odnogami, tworząc przy jego wschodnim brzegu wyspę. W tym miejscu wybudowano drewnianą strażnicę, a w 1350 rozpoczęto budowę murowanego zamku.

Pierwszy zamek i jego odbudowa

Ostatecznie wzniesiono go 20 lat później, w 1370 roku, choć nadal nie był ukończony. Zamek składał się z czterech skrzydeł z podpiwniczeniem. Twierdzę otoczono fosą, a przed bramą wjazdową stworzono most zwodzony. Gdy zamek bliski był ukończenia, wojska litewskiego księcia Kiejstuta spaliły budowlę.

Prace nad odbudową zniszczeń trwały aż do wojny pomiędzy Królestwem Polskim a zakonem krzyżackim. W 1410 roku zamek poddano siłom polskim. Nie trwało to jednak długo i niewiele później warownia ponownie dostała się pod władzę zakonu.

Kolejne zniszczenie twierdzy

Następne stulecia były dla zamku łaskawe. Warownię wyposażono w nowe umocnienia, a wnętrza zamku przebudowano. Trwało to aż do roku 1788, do wielkiego pożaru w Ostródzie. Ogień zajął niemal całe miasto, również średniowieczną twierdzę. Pożar pochłonął górne piętra budynku oraz wschodnie skrzydło. Podczas prac remontowanych, odbudowano pozostałe skrzydła, obniżono je jednak o jedną kondygnację. Pomieszczenia zamkowe przekształcono w urzędy oraz mieszkania.

Wizyta Napoleona Bonaparte

Zamek w Ostródzie w 1807 roku pod swoim dachem gościł Napoleona Bonaparte, który w twierdzy zorganizował swój sztab dowódczy. Jego wizyta w Ostródzie upamiętniła paryska mennikca. Z z tej okazji stworzono pamiątkowy medal. Pamięć o wizycie utrwalono także w postaci obrazów. Ich repliki zawieszono w galerii znajdującej się w obecnym zamku.

Zamek w Ostródzie – dalsze losy

XX wiek również nie był dla Zamku w Ostródzie łatwym czasem. W 1945 roku 5 armii pancernej gwardii II Frontu Białoruskiego zajęła miasto. W wyniku działań wojennych, podobnie jak większa część ostródzkich budynków, zamek został zniszczony.

To co po zamku zostało, powoli niszczało. Ruiny doczekały się uwagi dopiero w 1977 roku, kiedy rozpoczęto odbudowę dawnej twierdzy. Budowla nie doczekała się niestety rekonstrukcji pierwotnego projektu, a zamkowi przywrócono wygląd sprzed II Wojny Światowej.

Zamek w Ostródzie obecnie

Wewnątrz budowli stworzono muzeum, bibliotekę oraz galerię. W zamkowych ścianach obejrzeć można stałe wystawy, między innymi obrazy upamiętniające pobyt Napoleona Bonaparte. Wejście na dziedziniec zamkowy jest bezpłatne.

Wstęp na wystawy jest biletowany. Wśród wystaw wyróżnić można skarb z Lubajn, czyli 85 srebrnych monet ze wczesnego średniowiecza oraz Skarb denarów rzymskich z Półwsi koło Zalewa.