Zarówno Zamek w Szymbarku, jaki i sam Szymbark, geograficznie mazurom „ucieka” i razem z Malborkiem znajduje się w obrębie historycznej Pomezanii. Dziś jednak znajduje się na Warmii i Mazurach, a każdy kto odwiedza te strony powinien odwiedzić szymbarski Zamek Kapituły Pomezańskiej.

Gdzie znajduje się Zamek w Szymbarku

Zamek w Szymbarku, a w zasadzie jego ruiny znajdują się na północ od Iławy, na północnym brzegu jeziora Szymbarskiego.

Zamczysko znajduje się w małej miejscowości Szymbark i leży pośród lasów i bagien, co uwzględnić musieli już jego budowniczowie. Poza trudnościami w budowie, położenie takie miało wiele atutów obronnych.

Bagniste i lesiste tereny sprawiały trudności dla ewentualnych najeźdźców.

Zamek w Szymbarku – Historia

Średniowiecze

Zamek został wybudowany w miejscu dawnego grodu Prusów, z wykorzystaniem wzniesienia przez Prusów zbudowanego.

Budowa zamku rozpoczęła się w drugiej połowie XIV wieku z inicjatywy Kapituły Pomezańskiej, a konkretnie jej proboszcza Henryka ze Skarlina. Budowa nie była przeprowadzona jednorazowo, a przynajmniej w dwóch etapach.

Najpierw wybudowano baszty, mury zewnętrzne, bramą wjazdową i drewniany most zwodzony. Następnie zaczęto budować skrzydło wschodnie zamku oraz drewniane domostwa dla obsady zamku. Domostwa te mieściły się wewnątrz murów i traktowane były jako tymczasowe.

W XV wieku drewniane budynki mieszkalne zmieniono na ciąg murowanych siedzib.

Wojna trzynastoletnia

W czasie wojny trzynastoletniej Zamek w Szymbarku był areną intensywnych działań wojskowych. Walki te doprowadziły do jego niemal całkowitego spalenia.

Po wojnie został odbudowany w kształcie bardziej dostosowanym do zadań obronnych niż jak wcześniej, mieszkalno-reprezentacyjnych.

Wzmocnienia na nic się jednak zdały, ponieważ w 1520 roku załoga poddała Zamek w Szymbarku bez walki. Uznając, że mury obronne nie utrzymają naporu najeźdźcy. Na Szymbark armię liczącą 5000 żołnierzy prowadził Stanisław Kostka – wojewoda chełmiński i pomorski.

Polacy zamek utrzymali do roku 1526. A jego zarządcą od 01.01.1520 roku do 1526 był właśnie Kostka.

Po sekularyzacji zakonu

W wyniku sekularyzacji zakonu właścicielem został Albrecht Hohenzollern. Kolejni właściciele przeprowadzili liczne przebudowy. Zwłaszcza w okresie renesansu, zamek zmienił oblicze i stał się rezydencją na powrót tracąc walory obronne na rzecz reprezentacyjnych.

Wiek XVII

W XVII wieku Teodor Schlieben sprzedał zamek Ernestowi Finck von Finckenstein, w którego rękach pozostawał do czasów II Wojny Światowej, a wiec do roku 1945.

Rodzina najpierw przebudowała go w stylu barokowym, a następnie przeprowadzono regotyzację – przywracając mu w dużej mierze wygląd pierwotny.

II Wojna Światowa

W trakcie II Wojny Światowej zamek przejęły oddziały SS, a po nich oddziały radzieckie. Ci drudzy, odchodząc, spalili zamek razem z wyposażeniem.

Po latach odgruzowano budynek i przeprowadzono wstępne prace konserwatorskie w celu uniknięcia pogorszenia się stanu budynku.

Architektura Zamku w Szymbarku

Twierdzę wybudowano na planie prostokąta o szerokości 75 metrów i długości 92 metrów.

Zamek otoczony był murami obronnymi z dziesięcioma prostokątnymi basztami, przy czym cztery z nich były basztami narożnymi.

Wjazd do zamku możliwy był najpierw przez most zwodzony, a następnie arkadowy. Z kolei nad bramą wjazdową znajduje się inskrypcja „Hec Porta Constructa Est Anno Domini MCCCLXXXVI Tempore Fratris Henrici De Skarlin Prepoziti.” co potwierdza tezę o tym, że inicjatorem budowy był Henryk ze Skarlina.

Najwyższym punktem zamku była 24 metrowa wieża zegarowa znajdująca się w bezpośrednim sąsiedztwie wjazdu.

Na dziedzińcu znajdowały się budynki mieszkalne. Najpierw drewniane, następnie murowane. Skrzydło zachodnie było skrzydłem reprezentacyjnym, z kaplicą i refektarzem.

Stan obecny

Dziś czternastowieczny zamek znajduje się w rękach prywatnego właściciela.

Zamek w Szymbarku pozostaje w stanie częściowo zakonserwowanej ruiny. Nie trwają tam żadne prace. A wiele elementów zamku popada w coraz głębszą ruinę.

Biorąc pod uwagę wielkość wyzwania i inwestycji stojącą przed potencjalnym inwestorem, nie należy spodziewać się, by stan ten zmienił się w najbliższym czasie.

Okolica

Niedaleko szymbarskiego zamku znajduje się cmentarz rodu von Finckenstein. Pochowano tam niemal całą rodzin von Finckenstein, która zamieszkiwała zamek.

Ciekawostki

• Volker Schlondroff nakręcił tu sceny do filmu „Król Olch” z Johnem Malkovichem
• Zamek pojawia się w książce Zbigniewa Nienackiego pt. „Pan Samochodzik i Winnetou”.