Muzeum Budownictwa Ludowego w Olsztynku to miejsce, które przenosi nas w czasie do minionych epok, prezentując bogactwo kultury i tradycji Warmii, Mazur, Powiśla i Małej Litwy. To nie tylko muzeum, ale również przepiękny Park Etnograficzny, który sprawia, że zwiedzanie staje się niezwykłą przygodą. Wciągnięci atmosferą dawnych czasów, zapomnimy o codziennych troskach i z chęcią zanurzymy się w fascynujący świat naszych przodków.

Muzeum Budownictwa Ludowego w Olsztynku – historia

Muzeum Budownictwa Ludowego w Olsztynku zostało założone 24 września 1909 roku. Jego początki sięgają Królewca, gdzie podjęto decyzję o utworzeniu muzeum architektury wiejskiej. Założycielem był dr Richard Dethlefsen, Prowincjonalny Konserwator Zabytków Prus Wschodnich.

W 1937 roku podjęto decyzję o przeniesieniu muzeum do Olsztynka, gdzie już znajdowało się mauzoleum Hindenburga. Przeniesienie trwało w latach 1938-1942, jednak nie udało się przenieść wszystkich obiektów.

Po II wojnie światowej opiekę nad zgromadzonymi w Olsztynku budynkami sprawował Wojewódzki Konserwator Zabytków w Olsztynie. W latach 50. XX wieku dr Franciszek Klonowski rozpoczął uzupełnianie kolekcji o nowe obiekty architektury wiejskiej.

W 1961 roku utworzono Park Etnograficzny, który funkcjonował jako oddział Muzeum Mazurskiego w Olsztynie. Od 1969 roku muzeum zaczęło działać jako samodzielna jednostka pod nazwą „Muzeum Budownictwa Ludowego – Park Etnograficzny w Olsztynku”.

Muzeum Budownictwa Ludowego w Olsztynku – Architektura i obiekty

Muzeum Budownictwa Ludowego w Olsztynku zgromadziło wiele unikatowych obiektów, które prezentują różnorodność architektury i kultury regionu. Wśród 80 obiektów dużej i małej architektury wiejskiej znajdziemy budynki mieszkalne, sakralne, zabudowania gospodarcze oraz przemysłowe.

Wnętrza tych budowli wyposażone są w eksponaty ilustrujące tradycyjne metody pracy oraz obrzędy na wsi w XIX i XX wieku.

Skansen w Olsztynku – Budynki mieszkalne

W muzeum można zobaczyć różnorodność dawnych domów wiejskich. Są tu zarówno skromne chłopskie chaty, jak i bogato zdobione zagrody szlacheckie. Wszystkie budynki są wyposażone w autentyczne meble, naczynia, ubrania oraz różnorodne przedmioty codziennego użytku, które oddają klimat życia na wsi w minionych epokach.

Skansen w Olsztynku – Budynki sakralne

W Parku Etnograficznym znajdują się również obiekty sakralne, takie jak drewniane kościoły, kaplice czy krzyże przydrożne. Warto zwrócić uwagę na wystroje wnętrz oraz bogactwo detali architektonicznych, które świadczą o głębokiej religijności mieszkańców dawnych wsi.

Zabudowania gospodarcze i przemysłowe

W muzeum można zobaczyć również różnorodne zabudowania gospodarcze, takie jak stodoły, spichlerze czy wiatraki. Interesujące są także obiekty związane z dawnym rzemiosłem, np. kuźnia, olejarnia czy młyn wodny. Wszystkie te budynki prezentują nie tylko architekturę, ale również technologie i metody pracy używane w przeszłości.

Oto niektóre z ciekawszych obiektów znajdujących się w parku:

Skansen w Olsztynku – lista obiektów

• Brama ze wsi Borki, rekonstrukcja obiektu z XIX wieku
• Karczma ze wsi Skandawa, kopia obiektu z drugiej połowy XVII wieku
• Altana parkowa z kompleksu pałacowego w Judytach, kopia obiektu z XX wieku
• Młyn wodny ze wsi Kaborno, obiekt oryginalny z drugiej połowy XVIII wieku
• Gniotownik nasion oleistych ze wsi Nowy Młyn, obiekt oryginalny z XX wieku
• Dom kamienny ze wsi Łutynowo, obiekt oryginalny z XIX wieku
• Piwnica ziemna ze wsi Małszewo, obiekt oryginalny z XIX wieku
• Szkoła ze wsi Pawłowo, obiekt oryginalny z XIX wieku
• Wychodek ze wsi Cichogrąd, obiekt oryginalny z XIX wieku
• Wychodek z osady Muchorowo, obiekt oryginalny z XIX wieku
• Drewniany kościół ze wsi Rychnowo, kopia obiektu z XVIII wieku
• Dzwonnica ze wsi Mańki, kopia obiektu z XVII wieku
• Stele nagrobne, rekonstrukcja obiektów z XIX wieku
• Chałupa ze wsi Królewo, obiekt oryginalny z XIX wieku
• Chałupa ze wsi Zielonka Pasłęcka, obiekt oryginalny z XIX wieku
• Olejarnia ze wsi Kronin, kopia obiektu z przełomu XIX i XX wieku
• Chałupa ze wsi Bartężek, kopia obiektu z XIX wieku
• Stodoła ze wsi Bramka, kopia obiektu z XIX wieku
• Dzwonnica ze wsi Kot, obiekt oryginalny z XX wieku
• Chałupa ze wsi Burdajny, kopia obiektu z XIX wieku
• Budynek gospodarczy ze wsi Kwietniewo, obiekt oryginalny z XIX wieku
• Zajazd ze wsi Małszewo, kopia obiektu z XVIII wieku
• Chałupa ze wsi Chojnik, obiekt oryginalny z XIX wieku
• Budynek gospodarczy ze wsi Chojniki, obiekt oryginalny z XIX wieku
• Chałupa ze wsi Gązwa, obiekt oryginalny z przełomu XVIII i XIX wieku
• Stodoła ze wsi Jerutki, obiekt oryginalny z XIX wieku
• Obora ze stolarnią ze wsi Jerutkii, obiekt oryginalny z XIX wieku
• Kurnik z gołębnikiem ze wsi Jerutki, obiekt oryginalny z XIX wieku
• Piwnica ziemna ze wsi Jerutki, obiekt oryginalny z XIX wieku
• Chałupa ze wsi Turznica, obiekt oryginalny z XIX wieku

Skansen w Olsztynku – wystawy stałe

Muzeum aktualnie prezentuje 33 stałe wystawy, które można odkrywać z perspektywy regionalnej lub tematycznej.

Wśród tych wystaw znajdują się cztery wielkie historyczno-kulturowe regiony, które były niegdyś częścią ziem pruskich: Oberland (obecnie Powiśle), Mazury, Warmia i tzw. Pruska Litwa. Przede wszystkim reprezentowane są one poprzez ekspozycje architektoniczne, ukazujące charakterystyczne budownictwo regionalne. Szczególnie dotyczy to Oberlandu i Pruskiej Litwy.

Podczas zwiedzania uważnie odwiedzający będą mogli zauważyć elementy wystroju wnętrz, które różnicują te regiony pod względem kultury materialnej. Te różnice wykształciły się w wyniku złożonego procesu historycznego, który przechodziły Prusy.

Wpływały na niego takie czynniki jak pochodzenie etniczne osadników, poziom życia gospodarczego, wyznawana religia (protestantyzm, katolicyzm), sąsiedztwo i przynależność państwowa w różnych okresach rozwoju, a nawet geografia i warunki glebowe danego obszaru.

Oprócz wystaw prezentujących tradycje kulturowe regionów dawnych Prus, w muzeum można również obejrzeć ekspozycje związane z wiejskim przemysłem. Na przykład, można zobaczyć młyn wodny, wiatraki, kuźnię i olejarnię.

Technika rolnicza również jest przedstawiona na wystawach, które prezentują maszyny do przetwórstwa zboża oraz narzędzia do uprawy ziemi.

W parku można zobaczyć wiejskie pojazdy wyjazdowe oraz wiejskie pojazdy gospodarcze, które znajdują się na wystawie w wozowni ze wsi Tomaszkowo.

Rękodzieło również jest reprezentowane, na przykład na wystawie wyposażenia wnętrza garncarni oraz malowanych mebli ludowych.

W muzeum można również poznać tradycje tkactwa na dawnych ziemiach pruskich oraz zapoznać się z małomiasteczkowym zakładem szewskim z początku XX wieku.

Muzeum Budownictwa Ludowego, Park Etnograficzny – Zwierzęta i roślinność

Muzeum Budownictwa Ludowego w Olsztynku prowadzi hodowlę zwierząt gospodarskich, takich jak konie, krowy, kozy, owce, króliki czy drób. Zwiedzający mogą obserwować te zwierzęta na żywo, co stanowi dużą atrakcję, zwłaszcza dla dzieci.

W muzeum znajdują się również ogrody, w których uprawiane są kwiaty, warzywa oraz zioła. Działania związane z projektowaniem i zakładaniem ogrodów mają na celu podkreślenie potrzeby zachowania charakterystycznych cech krajobrazu wiejskiego.

Skansen w Olsztynku – Targi i imprezy

W Muzeum Budownictwa Ludowego w Olsztynku odbywają się liczne targi, imprezy oraz warsztaty tematyczne, które cieszą się dużym zainteresowaniem zwiedzających. Wśród nich można wymienić „Targi Chłopskie – Smaki Ziemniaka”, „Regionalne Święto Ziół” czy „Wielki Dzień Pszczoły”.

Podczas tych wydarzeń można skosztować regionalnych potraw, nabyć wyroby rękodzielnicze oraz uczestniczyć w warsztatach i pokazach związanych z dawnym rzemiosłem i kulturą ludową.

Edukacja i warsztaty

Muzeum oferuje szeroki wachlarz zajęć edukacyjnych oraz warsztatów dla dzieci, młodzieży i dorosłych. Uczestnicy mogą m.in. nauczyć się ręcznego kopania ziemniaków, wykonywania tradycyjnych palm wielkanocnych, dekorowania świątecznych ciasteczek czy słuchania opowieści etnograficznych.

Skansen w Olsztynku – Atrakcje dla dzieci

Dla dzieci zwiedzających muzeum przygotowano wiele atrakcji, takich jak zabawy z zającem, budowanie sztucznych gniazd dla dziko żyjących pszczół czy uczestnictwo w warsztatach, gdzie można stworzyć własny ul do ziołowego ogrodu.

Inne obiekty na terenie muzeum

Dodatkową atrakcją tego miejsca jest karczma, mająca w menu regionalne przysmaki. Karta oparta jest na świeżych, sezonowych produktach. Menu obfituje w mazurskie ryby, własnoręcznie lepione pierogi i przeróżne ciekawostki kulinarne.

W muzeum znajdują się również inne obiekty, takie jak pijalnia ziół, gdzie miłośnicy ziołolecznictwa mogą skosztować tradycyjnych oraz autorskich mieszanek ziołowych. Miejsce to cieszy się dużym zainteresowaniem ze względu na swój specyficzny klimat.

Na terenie muzeum znajduje się również Centrum Obsługi Turystów, a w nim kasy oraz sklepik muzealny, w którym można zakupić piękne pamiątki.

Szlak architektury drewnianej na Mazurach

Skansen w Olsztynku, Muzeum Budownictwa Ludowego jest ważnym przystankiem na trasie naszego autorskiego Szlaku Architektury Drewnianej na Mazurach. Szlak umożliwia odkrywanie bogactwa i piękna drewnianej architektury w regionie Mazur i Warmii

Trasa prowadzi przez malownicze miejscowości, gdzie można podziwiać unikalne zabytki związane z tradycją i historią tych terenów.

Na Szlaku Architektury Drewnianej można znaleźć wiele różnorodnych obiektów, takich jak drewniane kościoły, kaplice, domy, spichlerze i inne budowle. Każdy z nich posiada swoją indywidualną historię i charakterystyczne cechy architektoniczne.

Wędrując po szlaku, odwiedzający mają okazję zobaczyć i poznać unikalne techniki budowy, ozdoby i detale architektoniczne, które czynią te drewniane budowle tak wyjątkowymi. Mnóstwo z nich ma wiele wieków historii i odzwierciedla tradycje i kulturę lokalnych społeczności.

Szlak Architektury Drewnianej to nie tylko podróż w czasie i przestrzeni, ale także doskonała okazja do zanurzenia się w naturalnym pięknie Mazur i Warmii. Otoczenie jezior, pól i lasów tworzy malowniczy krajobraz, który dodaje uroku temu wyjątkowemu szlakowi.

Dla miłośników historii, architektury i piękna przyrody, Szlak Architektury Drewnianej na Warmii i Mazurach stanowi fascynującą podróż w świat tradycji i unikalnych zabytków. To idealny sposób na odkrycie i docenienie bogactwa kulturowego i dziedzictwa regionu Mazur i Warmii.

Park etnograficzny w Olsztynku

Muzeum Budownictwa Ludowego w Olsztynku to nie tylko miejsce, gdzie można podziwiać dawne budynki i przedmioty codziennego użytku. To także przestrzeń, gdzie żywa jest kultura i tradycja regionu, a liczne imprezy, warsztaty oraz atrakcje dla dzieci sprawiają, że zwiedzanie muzeum to prawdziwa przygoda.

Jeśli chcesz poczuć atmosferę dawnych czasów i przenieść się w świat naszych przodków, koniecznie odwiedź Muzeum Budownictwa Ludowego w Olsztynku.