Pałac w Drogoszach to jeden z najpiękniejszych obiektów historycznych w północno-wschodnim regionie Warmii i Mazur. Obecnie obiekt z zewnątrz zwiedzać można po wcześniejszym uzgodnieniu z właścicielem. Mimo tej niedogodności, warto!

Historia wsi Drogosze

Osada Drogosze znajduje się na terenie dawnych Prus Wschodnich. Pierwsza wzmianka na temat wsi Drogosze pochodzi z 1361 roku. Ówcześnie jej właścicielem był Konrad von Wolsdorf. Wieś przeszła w ręce rodu Rautterów, a od XVII wieku pieczę nad ziemiami miała rodzina Dönhoffow. W późniejszych latach właścicielkami wsi były kobiety, najpierw Angelika Dohna-Lauck, a następnie Mariannie Stolberg-Wernigerode. Ten ród zamieszkiwał Drogosze i mury pałacu aż do 1945 roku.

Pałac w Drogoszach – położenie

Pałac w Drogoszach leży zaledwie 14 kilometrów od granicy Polsko – Rosyjskiej. Najbliżej położoną większą miejscowością jest Kętrzyn, oddalony od 16 kilometrów na południe. Z kolei jadąc na zachód, dojedziemy do Korsz, oddalonych o około 8 kilometrów. Dalej położony jest Reszel z pięknym zamkiem. A jadąc na wschód, dotrzemy do Barcian, gdzie również znajduje się zamek krzyżacki. Dalej znajduje się malownicze Węgorzewo.

Historia pałacu w Drogoszach

Historia pałacu rozpoczyna się w 1710 roku, kiedy to położono kamień węgielny pod nowy pałac. Prace nad nim zlecił Bogusław Fryderyk von Donhoff. Jednocześnie zmienił nazwę majątku na Dohnofstad. Jednak zanim to nastąpiło, Drogosze (ówcześnie Wilkowo) nie były anonimowe na mapie polski.

Drogosze – czasy przedchrześcijańskie

Drogosze leżą na terenie pogańskiego plemienia bartów, a więc Barcji. Nieopodal Drogoszy znajdowała się nawet stolica plemienna, konkretnie w dzisiejszych Barcianach.

W wyniku kolonizacji krzyżackiej ziemie te trafiły w ręce niemieckich kolonizatorów. A konkretnie do saksońskiej rodziny Wolffersdorffów. W 1361 roku Konrad von Wolffersdorff założył tu wieś Gross Wolfsdorf (Wilkowo Wielkie).

Dobra rodziny von Rautter

Nieco ponad 100 lat później dobra te trafiły w ręce rodu von Rautter. I właśnie wtedy powstała pierwsza rezydencja rodowa wzniesiona przez Ludwika von Rautter’a w latacg 1596-1606. Otaczał ją park krajobrazowy o powierzchni 76 ha, na terenie którego znajdowała się hodowla danieli. Te z kolei były prezentem od polskiego Króla Jana II Kazimierza Wazy.

Czterokondygnacyjny pałac okrążony był przez fortyfikacje. W 1690 roku w wyniku uderzenia pioruna pałac spłonął doszczętnie. W 1711 roku rozebrano go ostatecznie.

Dohnofstad i okres rodziny Dohnoff

Na początku XVII wieku dobra ziemskie przeszły w ręce rodu Dönhoff. Sam pałac w Drogoszach, a w zasadzie jego zgliszcza zostały rozebrane i stworzono nowe założenia pałacowe.

Te powstały na bazie pałacu głównej rezydencji rodowej rodu Dönhoff, projektu francuskiego architekta Jean’a de Bodt, znajdującej się w Friedrichstein nieopodal Królewca. Zarówno główną rezydencję, jak i Pałac w Drogoszach realizował z kolei architekt Johann von Collas.

Barokowy pałac w Drogoszach był największym pałacem rodowym na Mazurach. A prestiżu dodawał mu fakt, że miał status pałacu królewskiego, a więc pałacu, w którym podróżujący monarchowie mogli się zatrzymać i wygodnie spędzić czas.

Pałac w Drogoszach – Architektura

Obecny Pałac w Drogoszach wzniesiono w latach 1710 – 1714 i był on niemal kopią tego w Friedrichstein. Został wzniesiony w stylu barokowym i przetrwał w niezmienionej formie niemal 300 lat. Dwukondygnacyjny obiekt został wybudowany na planie prostokąta.

Zespół pałacowo parkowy składa się z budynku głównego, zabudowań gospodarczych oraz dużego ogrodu. Ogród ten przechodzi w park krajobrazowy, na jego terenie znajdują się liczne stawy. Budynek główny umiejscowiony jest w środku majątku. Po obu stronach budynku centralnego znajdują się skrzydła boczne.

Pałac ma 95 metrów długości, co czyniło go jednym z największych rezydencji pałacowych w Prusach Wschodnich. Obecnie nadal jest największym pałacem na Mazurach oraz znajduje się w czołówce największych rezydencji w Polsce.

Budynek pałacu frontem skierowany jest na północny-wschód. Nad wejściem pałacu umieszczono kartusz herbowy rodziny Stolberg- Wernigerode oraz datę 1902. Pałac zdobi również ryzalit wejściowy w stylu jońskim. W lewym skrzydle znaleźć można kaplicę w stylu neogotyckim. Niegdyś znajdowała się tam także oranżeria, która pełniła funkcję ogrodu zimowego. W prawym skrzydle zaplanowano apartamenty dla gości. W centralnej części pałac posiada duży salon, w którym znajdują się schody na piętro.

Wzdłuż drogi do pałacu posadzono drzewa, a sama droga jest brukowana. Przed budynkiem stworzono podjazd. Odnaleźć można także pozostałości po fontannach. Pałac wraz z parkiem znajdują się na działce o wielkości 35 arów. Majątek mógł pochwalić się pokaźnym zespołem parkowym, obecnie znajdziemy go pod nazwą Kompleks Parkowo-Leśny w Drogoszach.

Symbolika pałacu

Pisząc o tym obiekcie nie można nie wspomnieć na temat symboliki architektury pałacu. W wyglądzie budowli doszukać można się licznych symboli. Pałac wyposażono w cztery kolumny, każda z nich symbolizuje porę roku. Wewnątrz pomieszczeń pałacu znajduje się 12 kominów, tyle ile miesięcy w roku. Liczba pokoi wynosi 52, czyli tyle, ile jest tygodni w roku. A 365 okien odpowiada ilości dni w roku. Natomiast 7 balkonów odnosi się do dni tygodnia.

Pałac w Drogoszach – Kaplica i Mauzoleum

W 1725 roku rodzina z Dönhoff stworzyła w lewym skrzydle pałacu kaplicę. Cechuje ją styl neogotycki, ze zdobioną sztukaterią, organami oraz gwieździstym sklepieniem.

W roku 1840 hrabina Angelika zu Dohna przebudowała pomieszczenie, stawiając na styl neogotycki. Dodano murowany ołtarz przedstawiających chrzest i zmartwychwstanie Jezusa Chrystusa. Obecnie ołtarz ten znajduje się w kościele św. Jana Ewangelisty i Matki Boskiej Częstochowskiej w Bartoszycach.

Stolberg-Wernigrode również miał wpływ na wygląd mauzoleum w pałacu i zlecił drobną przebudowę kaplicy. Dodano dwa cenotafy z białego marmuru.

Biblioteka w pałacu

Pałac w Drogoszach wyposażony był w pokaźną bibliotekę, stworzoną przez rodzinę von Dönhoff. Zbiory były kompletowane przez kilka pokoleń. Wśród tysięcy książek znajdowało się w niej kilka cennych przedmiotów, między innymi dwa oryginalne zwoje egipskich papirusów. Ciekawostką również była pałacowa księga gości. Wpisali się do niej Napoleon Bonaparte oraz Wilhelm II Hohenzollern.

Fryderyka Wilhelma IV a Pałac w Drogoszach

Król Prus Fryderyk Wilhelm IV przyjaźnił się z hrabiną Angeliką zu Dohną, więc kilkukrotnie pojawiał się w pałacu. Mówi się, że podczas jednej z wizyt, Król Prus przywiózł w prezencie dla hrabiny swój portret. Wisiał on w pałacu do 1945 roku, do dnia, w którym został zniszczony przez sowieckiego żołnierza. Po ponad 50 latach obraz doczekał się rekonstrukcji i można go obejrzeć w zbiorach Muzeum w Kętrzynie.

Pałac w Drogoszach jako zabytek

Dziś pałac w Drogoszach znajduje się w rękach prywatnych. Dwory dawnych Prus Wschodnich rzadko udostępnione są do zwiedzania, podobnie jest w tym przypadku. Obiekt można zwiedzać częściowo. Po wcześniejszym umówieniu się jest możliwość wejścia na teren posesji i obejrzenia budowli z zewnątrz. Jednak sam budynek pałacu nie jest udostępniany do zwiedzania w środku.

Od strony ogrodu znajduje się kompleks Parkowo-Leśny, który niegdyś był częścią majątku. Obecnie dostęp do parku jest swobodny.