Śluzy na Kanale Mazurskim co roku przyciągają wielu odwiedzających. Największą popularnością cieszą się obiekty w Leśniewie, jednak nieco bardziej na północ, ukryta jest Śluza Długopole Bajory Wielkie. Zwiedzanie tej atrakcji z pewnością nie jest dla każdego – śluza jest trudno dostępna, a okoliczne tereny dość dzikie i zarośnięte.

Powstanie Kanału Mazurskiego

Kanał Mazurski miał za zadanie połączyć Wielkie Jeziora Mazurskie z Morzem Bałtyckim. Budowa tego ambitnego przedsięwzięcia rozpoczęła się na początku XX wieku i trwała przez wiele lat.

Ostateczna wersja projektu Kanału Mazurskiego powstała w 1911 roku. Przewidywała ona budowę 10 śluz oraz 2 jazów o mechanizmach napędzanych ręcznie. Planowano również wykorzystać ruch wody przepływającej przez Kanał do napędu siłowników, mających osuszać okoliczne łąki.

Cel i znaczenie Kanału Mazurskiego

Głównym celem budowy Kanału Mazurskiego było zapewnienie wodnego połączenia Wielkich Jezior Mazurskich z Morzem Bałtyckim. Miało to umożliwić transport towarów. Kanał miał również odprowadzać nadmiar wody z jezior z obszaru Krainy Wielkich Jezior Mazurskich.

Kanał Mazurski miał być także używany do transportu pasażerów, co miało przyczynić się do rozwoju turystyki na Mazurach.

Budowa Kanału Mazurskiego

Prace nad budową kanału rozpoczęto w 1911 roku, ale z powodu wybuchu I wojny światowej przerwano je. Po zakończeniu wojny, budowę wznowiono, prace prowadzono etapami i nigdy ich nie ukończono.

Na długości całkowitej 51 km, tylko 22 km kanału znajdują się w Polsce. Kanał zaczyna się od jeziora Mamry w Mamerkach, pierwsze dwie śluzy znajdziemy w Leśniewie. Dalej położona jest śluza Guja Piaski, następnie Bajory Małe. Ostatnia śluza znajdująca się na terenie polski to właśnie śluza Długopole w Bajorach Wielkich.

Śluza Długopole (Bajory Wielkie)

Jednym z nieskończonych obiektów Kanału Mazurskiego jest Śluza Długopole, znajdująca się nieopodal miejscowości Bajory Wielkie. Niestety, prace wykonano tylko w niewielkim stopniu, a istniejące fragmenty budowli są niskie i nie robią tak imponującego wrażenia, jak chociażby śluza Leśniewo Górne.

Śluza Długopole miała być śluzą typu komorowego, wykonaną z żelbetonu. Długość całkowita dokowa wynosiła około 66 metrów, a długość użytkowa komory śluzy wynosiła 45 metrów. Planowano, że spad wody wyniesie 6,5 metra.

Budowę Śluzy Długopole rozpoczęto po 1935 roku, ale wykonano tylko część korpusu budowli. Stan zaawansowania obiektu oceniany jest na około 40%. Do samej śluzy trudno jest dotrzeć, ale warto podjąć wysiłek, ponieważ jest to fascynujące miejsce, które zapewnia wgląd w historię niezrealizowanego projektu Kanału Mazurskiego.

Inne śluzy na Kanale Mazurskim

Po stronie polskiej śluza w Bajorach Wielkich jest ostatnią. Przed nią znajdziemy także śluzę w miejscowości Bajory Małe.

Śluza Bajory położona jest zaledwie 8 km od jedynej ukończonej budowli tego typu na Kanale Mazurskim, czyli Śluzy Guja Piaski.

Kolejna niedokończona śluza to Śluza Leśniewo Górne. Na początku kanału znajduje się za to Śluza Leśniewo Dolne. Obie śluzy położone są niedaleko siebie.

Długopole -Podsumowanie

Kanał Mazurski jest fascynującym wodnym szlakiem komunikacyjnym o bogatej historii. Stworzono go, aby połączyć Wielkie Jeziora Mazurskie z Bałtykiem, poprzez rzekę Pregoła. Miał służył transportowi towarów oraz odprowadzeniu nadmiaru wody z mazurskich jezior. Choć nigdy nie został ukończony, pozostaje ważnym elementem dziedzictwa inżynierskiego i turystycznego Mazur. Po stronie polskiej znajdziemy aż pięć śluz. Na Kanale Mazurskim ostatnią z nich jest Śluza Bajory Wielkie.